11.04.2010 - Taraf Gazetesi


Berbere hiç gitmem, nedeni sadece cimriliğim değil; uzun saçın bana yakışmadığını düşünüyorum, dolayısıyla haftada bir muhakkak saç tıraşı olmam lazım, ee berbere gitsem, saç kesme 15 dolar, beş dolar da bahşiş, eder 20 dolar. Hem burada berberler, size altı dakikadan fazla zaman harcamıyorlar, nerede o başınızın etrafında dönen İstanbul berberleri.
Peki, saç işimi nasıl hallediyorum. 19 dolar saydığım elektrikli bir makinem var, onunla kendi saçımı kendim kesiyorum. Geçen cumartesi spordan döndükten sonra banyoya girdim, saçımı trrrr diye tıraşladım, duşumu alıp salona dönünce de bilgisayarımdan, Teoman’ın “Ruhun Sarışın” adlı video klipini izledim. Ancak hayal kırıklığına uğradım, çünkü bu müzik klipi abazan straight erkeklere hoş vakit geçirsin diye yapılmış bir çeşit soft pornodan başka bir şey değildi. Başta bu çıplaklık bir yere bağlanacak, bir mesaj verilecek, bir çeşit estetik deneme yapılacak diye beklemiştim ama yok, bir şey çıkmadı. Teoman, cinselliğin yüzeysel biçimde kullanıldığı müzik piyasasında, konu mankenlerini daha da açmış o kadar; Serdar Ortaç ve benzerlerini düşünün... Çektikleri kliplerde, arabalarına bir kucak yarı çıplak kız yüklüyorlar... Sıfır koreografiyle, sürekli aynı tekdüze dans hareketlerini yapan bu kızcağızlar, insanda karın ağrısıyla kıvranıyorlarmış intibaı uyandırıyor. Peki ya kadın şarkıcılar? Bu kez de 80’lerin 90’ların çoğu kilolu Türk sanat müziği sanatçılarını anımsayın. Üzerilerinde Çolpan İlhan’ın arkadan V dekolte allı pullu tuvaletleriyle, arada bir sırtlarını seyirciye dönüp, önce kafalarını, ardından kalçalarını hafiften bir sağ bir sol sallandırdıktan sonra yüzlerini yine seyirciye dönüyorlardı.
Amerika’da erkek şarkıcıların cinselliği kullanma biçimleri de Serdar Ortaç’tan faklı değil, bütün o Kanye Westlerin, Usherlerin, Fat Joeların Snoop Doggların kliplerini izleyin, hepsinde esas şarkıcı en fazla dövmeli ve kaslı kollarını gösterir, cinselliği ön planda olan ise, bikini tipi kıyafetleriyle onların yanında yöresinde dans eden kadınlardan başkası değil. Kendi cinselliklerini gerçek anlamda kullanan erkek şarkıcılar nadir; David Bowie ve Prince gibi biseksüel karakterli şarkıcılar dışında aklıma kimse gelmiyor. Aslında erkek çalışanların ağırlıkta olduğu müzik endüstrisinde video kliplerin straight erkek tüketicilerin ağızlarının tadına göre hazırlanması fazla şaşırtıcı değil; ancak fazla anlaşılır da değil; kadın seyirciler neden yok sayılıyor, orası soru işareti. İşte bu erkek hâkimiyeti nedeniyle kadın şarkıcıların cinselliklerini sergilemeleri konusunda, Lady Gaga rahatlığına ulaşmaları kolay olmadı. 60’lara kadar kadın şarkıcılar sadece sesleri ve müzikleri ile ön plana çıktılar. 60’lardan sonra parlayan Janis Joplin, Joan Baez ve daha sonra gelen Patti Smith gibi dünya starları, kendi şarkılarını yazmanın yanı sıra, kendi karakterlerini, politik görüşlerini ve hayat felsefelerini de müziklerine entegre ettiler, ancak o dönem esen cinsel özgürlük rüzgârına rağmen, cinsellik konusunda hâlâ içe kapanıklardı: 80’lerin ortalarında ünlenen ve androjen bir kimlik sergileyen Annie Lennox da bu konuda pek bir farklılık yaratmadı. Kendi cinselliğini radikal biçimde sergileyen ilk popüler kadın şarkıcı ise Madonna’ydı. Like a Prayer’in video klipinde göğüs dekolteli elbisesiyle Hz. İsa’yı baştan çıkaran Maria Magdalena oldu. Like a Vigin de (Bir bakire gibi) erkeğe duyduğu aşkı diğer şarkıcı ablaları gibi edepli bir dille ifade etmiyordu. Kimileri, Madonna’nın kadın cinselliğini erkeklerin perspektifine göre yansıttığını düşünüyorlardı. Hatta Sheila Whiteley gibi akademisyenler, benim Teoman’ın klipi için yaptığım değerlendirmeyi bayağı ileri giderek Madonna için yapıyor ve kliplerini “soft pornografi” olarak değerlendiriyorlardı. Oysa yine bazı feministlere ve bana göre Madonna devrimci bir adım atarak kendi cinselliğini rahatça ayan beyan yansıtabiliyor, bu anlamda hem ekonomik hem de cinsel özgürlüğünü ele geçiren yeni kadın kuşağını temsil ediyordu. Üstelik sadece cinsellik konusundaki cesaretiyle politik bir sanatçı değildi, yakıcı sosyal tabulara dokunduğu için de politikti; örneğin Like a Prayer klipinde, İsa beyaz değil, siyah bir Afrikalıydı... Sözde, bu yazının konusu Lady Gaga, başlığı da cinsel anarşi olacaktı, kısmet haftayaymış...