Pek cok insan, son onyılda, medya sektöründeki gelişmelere bakıp şöyle bir tahminde bulunabilir: “Medya araçlarındaki bu çeşitlilik ve bu araçlara ulaşılabilirlik oranı yükseldikçe, halkın bilgi seviyesinde de yükselme oluyor.”

Yeni yüzyılda gerçeklesen dijital medya devrimi düşünüldüğünde böyle bir tahminde bulunmak çok mantıklı. Öyle ya 24 saat yayın yapan kablolu televizyonlar var, internet üzerinde haber kanalları var, artan gazete ve dergi çesitliligi var, bedava dağıtılan günlük gazeteler var, cep telefonu üzerinden internet erişimi var…

Ancak Amerika’da The Pew Research Center adlı kuruluşun yaptığı bir araştırma, yukarıdaki tahminin tam tersini ortaya koyuyor: Araştırmanın sonuçlarına bakıldığında, Amerikan halkı son 10 yıl içinde bırakın bilgilenmeyi, daha da cahilleşmiş.

Örneğin 1989 yılında halkın yüzde 74’ü başkanlarının adını bilirken günümüzde sadece yüzde 69’u başkanlarının, yani Bush’un adını hatırlayabiliyor. Yani halkın bilgi düzeyinde yüzde 5’lik bir geriye gidiş var. Yine 20 yıl önce halkın yüzde 47’si Rusya Devlet Baskanı’nın ismini hatırlarken günümüzde bu oran sadece yuzde 36. Anlayacagınız, Amerikan halkının CNN gibi bir televizyona rağmen dünya ile ilgisi ve bilgisi yüzde 11 gerilemiş.

Çok ilginçtir ki bu araştırmaya göre 18-28 yaş grubu haber porgramlarına dolayısıyla ülkelerinde ve evrenlerinde neler olup bittiğine en ilgisiz kalan kesim. Bu sonuç benim hep savunduğum Çöp Tankeri Jenerasyonu tezimi de bir bakıma haklı çıkarıyor.

18-28 yaş grubunun en dinamik, en meraklı ve en yenilikçi yaş grubu olması beklenir. Oysa araştırma sonuçları bunun tersini gösteriyor. Bu kesim, haber dinlemektense Gym de en az iki saatlerini kas büyütmek için harcayan, şişman oldukları yetmiyormuş gibi sıvı protein içecekleri alıp iyice etlenen, sonra yorgun düşüp televizyon karşına geçen ve bir iki show a göz atan, restorana gidip büyük porsiyonları lüpleten, ardından kulüplere, barlara ya da ev partilerine dalıp bayılana kadar içen, evde kaldıkları süre içinde video oyunu oynayan, bilgisayarda chat yapan, şehirlerine Madonna ya da başka bir ünlü geldiğinde sırf onu stadyumda küçük bir nokta olarak görse bile 150 doları rahatlıkla bayılan ve saatlerce kuyrukta bekleyen bir jenerasyon.

Beyinlerini değil midelerini besleyen, dünyayla hiç bir meselesi olmayan, hayatları hiç değişmeyen hedonist bir çemberin içinde dönen ve döndükçe de çöp tankerine dönüşen bir jenerasyon.

Dürüst olmalıyım: Hiç bir şeyden geri kalmıyor ve bu gençlerin yaptığı her şeyin aynısını ben de yapıyorum: Gym’e gidiyorum, protein alıyorum, büyük porsiyonları lüpletiyorum, hatta geçenlerde Chelsea’de, yıllarin club ı Roxy’nin kapanış partisine 2 saat kuyrukta beklemeyi göze alarak katıldım ve oraya dost hatırı ziyareti yapan Madonna ile (aramızdaki iki metrelik mesafeye rağmen) dans bile ettim.

Ancak bu konuda dengeyi sağlamak çok önemli. Hayatım sadece bunlardan ibaret değil. Hayatıma Çöp Tankeri Jenerasyonu’nun sığdırdığından daha çok şey sığdırabiliyorum. Onlar gibi belli konularda obsessive, geri kalan konularda careless değilim.

Hatırlıyorum da 3 yıl önce Boston Symphony Hall’e dünyanın en iyi jazz müzisyenlerinden Wyanton Marsalis konser vermek için gelmişti. Konser mekanı ise, Boston’da, neredeyse North Eastern Üniversitesi ile dünyanın en ünlü müzik okulu olan Berklee kampüsünün içinde yer alıyor. Ancak zaten çok büyük olmayan salonun sadece 3’te1’i dolmuştu.

Çok şaşırmış ve çok üzülmüştüm. Çünkü Symphony Hall öğrencilerin burnunun dibinde bir yerdeydi, bu oğrenciler dünyanın en pahalı okullarında okuyorlardı, dolayısıyla maddi hiç bir sorunları yoktu. Bütün bunlara rağmen salon dolu değildi.

Işte Çöp Tankeri Jenerasyonu tezim o günkü hayal kırıklıgı üzerine tesis edildi ve yıllar sonra The Pew Research Center’in medya konusunda yaptığı bu araştırma ile de yarı tescillenmiş oldu.

***

Amerikan halkının politik bilgisi
Bilme oranı (yüzde)
1989 2007 Fark
Şimdiki ABD Başkanın ismi 74 69 -5
Bölge valisinin ismi 74 66 -8
Rusya Devlet Başk. ismi 47 36 -11

***

Halk neyi ne kadar biliyor? (yüzde)

Bush'un Irak'taki asker sayısını artırma planını...........88
Hillary Clinton'ın ABD Başkanlığı için yarıştığını.........73
Irak'ta askerlerden çok sivillerin öldüğünü..................69
Amerika'nın ticaret açığı olduğunu............................68
Rudy Giuliani'nin ABD Başkanlığı için yarıştığını.........62
3 bin ABD askerinin Irak savaşında öldüğünü.............55
Saatlik asgari ücretin 7 dolar 25 cent olduğunu..........34
Sunniliğin bir İslam mezhebi olduğunu.......................32

Kaynak: The Pew Research Center